«ҚАЙТА ЖАҢҒЫРҒАН ҰЛТТЫҚ ОЙЫН – БЕСТЕМШЕ»
Ұлттық ойындар – халқымыздың мәдени мұрасы және бала тәрбиесінің ажырамас бөлігі. Абайдың дана сөздерінде көрсетілгендей, бала өмірінің негізі ойын арқылы қалыптасады. Балабақшадағы ұлттық ойындар тек денсаулықты нығайту үшін ғана емес, сонымен бірге ұлттық құндылықтарды бойға сіңіруге, балалардың ақыл-ой және әлеуметтік дағдыларын дамытуға бағытталған.
Ұлттық ойындардың тәрбиелік мәні
Ұлттық ойындар қазақ халқының бала тәрбиесіндегі дәстүрлерінің терең тамырын көрсетеді. Олар: дене тәрбиесін жетілдіру, балалардың қозғалыс белсенділігін арттыру, ептілік пен шапшаңдыққа баулу. Ақыл-ой дамуы: ойындар логикалық ойлауды, зейін мен есте сақтау қабілеттерін нығайтады. Әлеуметтік тәрбиелеу: балалар ойын барысында топтық ынтымақтастықты үйреніп, көпшіл әрі өзара қолдауға бейімделеді. Ұлттық ойындардың балалар өміріндегі рөлі өте зор. Олар арқылы бала өмірдің негіздерін ұғынады, шығармашылық қабілеттері ашылып, тұлғалық қасиеттері қалыптасады.
Бестемше – қазақ халқының зияткерлік ойыны
Бестемше ойынының негізінде бала ақыл-ойын шыңдап, есептеу және логикалық қабілеттерін жетілдіреді. Тарихы 4 мың жылға созылған бұл ойын – рухани құндылықтардың нағыз айғағы. Тәрбие құндылықтары: сананы жетілдіру, баланың ойлау қабілетін шыңдайды. Математикалық дағдылар: есептеудің негізгі амалдарын үйренуге мүмкіндік береді. Сабырлылық пен төзімділік: бала мінез-құлқын реттеп, қиындықтарға шыдамдылық танытуды үйренеді. Біздің бөбекжайымызда «Бестемше» ойыны 2023 жылдан бастап кеңінен енгізілді. Ойын алдымен тәрбиешілерге үйретіліп, арнайы семинарлар арқылы қала, облыс, республикалық деңгейде насихатталды. «Бестемше» ойынының заманауи қолданылуы. Балабақшада балалардың жас ерекшеліктеріне қарай қарапайым ережелерді пайдаланып, оқу үдерісіне енгізілді. Ата-аналардың қатысуымен жарыстар ұйымдастырылды, бұл бала тәрбиесіне ата-аналарды тартуға көмектесті. Форумдар мен семинарларда облыстық және халықаралық деңгейде таныстырылып, тәжірибе алмасу алаңы ретінде қолданылды. Мысалы, 2024 жылдың қараша айында Түркияның Анкара қаласындағы семинарда таныстырылды. Мектепке дейінгі білім беру моделін жетілдіруде: бестемше ойыны баланың жан-жақты дамуына көмектесетін әдістемелік құрал ретінде пайдаланылады.
Ұлттық ойындардың болашақ ұрпаққа әсері
Ұлттық ойындарды қолдану арқылы тәрбиеленген бала келесі қасиеттерді бойына сіңіреді: ұлттық құндылықтарға құрмет, ұлттық ойындар рухани мәдениетке негіз болады. Зияткерлік қабілет: логика мен математикаға деген қызығушылықты арттырады. Әлеуметтік жауапкершілік: қоғамға қызмет ету, өз елінің патриоты болу сезімін күшейтеді. Ұлттық ойындар арқылы баланың табиғи өсіп-жетілуі қамтамасыз етіледі. Олар гаджеттер мен виртуалды ойындарға тәуелділіктен алыстатып, шынайы қарым-қатынас пен өмірге икемділікті арттырады. Ойын – баланың табиғи даму көзі ғана емес, рухани байлығын арттыратын маңызды құрал. Бестемше сынды ойындар арқылы біз балаларымызды ұлттық құндылықтарымызды құрметтейтін, ел болашағына үлес қосуға дайын азаматтар ретінде тәрбиелейміз. Ұлттық ойындар – ұлттың асыл мұрасы және тәрбиенің ажырамас құралы. Болашақ ұрпақтың зияткерлік дамуы ойыннан басталады.
Меруерт МАДИКЕНОВА,
Қарағанды қаласы, «Қарлығаш» бөбекжайының директо