Бір бала – бір ваучер: Қарағандыда қосымша білім беру жүйесі өзгереді
1 қыркүйектен бастап елімізде балаларды тегін үйірмелерге жазу тәртібі өзгереді. Бұған дейін бір бала бірнеше үйірмеге қатысып, орын тапшылығы туындаса, енді «бір бала – бір ваучер» қағидасы енгізіледі. Жаңа жүйе қосымша білім беруді қаржыландыруды әділ етіп, барлық балаға мүмкіндік беруді көздейді.
– 2021 жылдан бері 50 мыңнан астам бала қосымша біліммен қамтылды», – дейді Дене шынықтыру және спорт басқармасының бұқаралық және балалар спортын дамыту орталығының заңгері Сәуле Нысамбаева. – Мемлекет басшысының тапсырмасымен шығармашылық үйірмелерге, спорт секцияларына қатысуға қаржы бөлініп келеді. Қарағанды облысында ғана 25 мыңнан астам бала тегін білім алуда. Биыл бұл мақсатқа облыстық бюджеттен 3,3 млрд теңге қарастырылды.
Алайда жүйедегі теңсіздік анықталды. «Кей балалар 3-4 үйірмеге мемлекет есебінен қатысса, өзгелері бірде-бір секцияға бара алмады. Өңірде 46 мыңға жуық бала қосымша білімнен шет қалды», – дейді Сәуле Нысамбаева.
Осы мәселені шешу үшін 2025 жылғы 1 қыркүйектен бастап ваучерлік жүйе пилоттық режимде іске қосылады. Бұл – төрт министрлік бірлесіп әзірлеген жаңа тәртіп. Әр бала мемлекет есебінен тек бір үйірме немесе секцияға қатыса алады. Қосымша үйірмелерге барғысы келетіндер оны ата-ананың өз қаражатына жасай алады.
Жоба Қарағанды қаласы да бар алты өңірде сынақтан өтеді. Ваучер ұйымға емес, балаға бекітіледі. Осылайша, бала спорттан өнерге немесе басқа бағытқа ауысқанда қаржыландыру мен кезегін жоғалтпайды. 12 санат бойынша бірыңғай ашық кезек жасақталады. Әлеуметтік осал және ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға басымдық беріледі.
– Басты мақсат – барлық баланы қамту. Реформа «бір ваучер – бір бала» қағидасына негізделген, – деп түсіндірді Сәуле Нысамбаева. – Облыста бір балаға айына 18 мың теңге көлемінде базалық қаржыландыру нормативі бекітілді. Арнайы санаттағы балалар үшін жоғары коэффициенттер қолданылады. Сонымен қатар, «Оқу» платформасы таңдалды, ол ұлттық білім беру дерекқорымен интеграцияланған.
Маман ата-аналарға да ескерту жасады: мемлекеттік қаржыландыру – отбасыларға арналған қолдау шарасы, бірақ баланың дамуына жауапкершілік ата-ананың өзінде қала береді.
Құралай КӨБЕНОВА,
«QH»