Бейнеттің зейнеті
Зейнеткерлікке шығу қаншалықты жүйкені жұқартады? Қарағанды тұрғыны анықтама жинауға барудан бас тартып, құжаттарды дереу қабылдамаса, полицияны тікелей ХҚКО-ға шақырамын деп қорқытты. Заңда бір терезе қағидаты қарастырылған болса, неге әлеуетті зейнеткерлер мұрағатқа баруға және еңбек өтілін растауға мәжбүр болады.
Владимир Вершинин ХҚКО-ға зейнетақы тағайындау үшін құжаттарды тапсыруға келгенде, оған іс жүзінде әрбір әлеуетті зейнеткер сияқты, өзі жұмыс істеген және еңбек өтілін растайтын анықтамалар жинау қажет ұйымдардың тізімі берілді. Бірақ оның орнына Вершинин жанжал шығарып, полиция шақыртпақшы болған.
– Қабылданды, бәрі жақсы, олар басып шығаруды анықтай алды. Неге мен құжат жинап сабылуым керек? Егер мен мұрағат арқылы анықтама алсам, ол уақыт, жүйкем жұқарып бір күнім зая кетеді. Ал қазір интернеттен қарасам, егер сіз ең көп зейнетақы алғыңыз келсе, маған хабарласыңыз деген жарнама көп. Мен бәрін көремін, ол үшін мен 35 мың аламын. Мұның бәрі не үшін? Заң бойынша не істеу керек? – дейді қала тұрғыны Владимир Вершинин.
Владимир құжат тапсыруда адамдарды әуре сарсаңға салады деп наразы. «Азаматтарға арналған үкімет» филиалының кеңесшілері мұны болашақ зейнеткерлердің мүдделері үшін жасайтынын түсіндіруде. Өйткені, егер еңбек кітапшасында мөрлер өшіріліп қалса, Еңбек және әлеуметтік қорғау департаменті олардың құжаттарын қайтарып алуы немесе азаматтың еңбек өтілінің бір бөлігін есепке қоспауы мүмкін.
– Біріншіден, біз барлық азаматты жібермейміз және бұл оқылмайтын мөрлері бар кейбір адам. Егер мөр нашар көрінсе, олар да нашар көрінеді, сондықтан мемлекеттік орган оларды көрмейді. Адамдар ақшаны да, сәйкесінше уақытты да жоғалтады, – деп атап өтті «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы КЕАҚ Қарағанды облысы бойынша филиалының сапаны бақылау және бақылау басқармасының басшысы Амина Дончаев.
Құжаттар зейнетақыны есептеуге жіберу үшін сканерленеді, бұл ретте жазбалар мен мөрлердің сапасы да нашарлайды, дейді ХҚКО. Сондықтан адамдар өздерін сақтандырғаны жақсы. Дегенмен, Еңбек және әлеуметтік қорғау департаменті ХҚКО қызметкерлері жиі қайта сақтандырылады деп есептейді. Мысалы, Вершининнің құжаттарында мөр де, басқасы да анық көрініп тұр.
– Көбінесе олар көптеген қосымша құжатты растайды. Бізге адамдар келеді, олар: «міне, бізге анықтама алу керектігін айтты, біз келіспейміз. Біз мұнда мөрді көреміз». Яғни, олар сақтандырылады. Көптеген қосымша анықтама сұрайды, – деп тоқталды Қарағанды облыстық еңбек және әлеуметтік қорғау департаментінің бас маманы Ильфира Хисматуллина.
Сонымен, іс жүзінде «бір терезе» принципі жұмыс істемейді. «Азаматтарға арналған үкіметте» ХҚКО – бұл үлкен кеңсе, ол өзі ешқандай шешім қабылдамайды, тек азаматтардан құжаттарды қабылдайды және оларды уәкілетті органдарға жібереді деп түсіндіреді. Бірақ егер азамат анықтама жинауға үлгермесе, соңында оқылмайтын жазбаларға байланысты еңбек өтілінің бір бөлігі ескерілмейді.
Айдын ШАЛАТАЙҰЛЫ, «QH»