Азаматтық бейбітшілік, ұлтаралық келісім мен дінаралық төзімділік – Қазақстан қоғамының рухани тұрақтылығының негізі
Менің халқымнан қай мықты, қай бай бар дүниежүзінде?!
Қуатты да еркін, шат ел — менің Отанымнан артық қайсысы?!
Мен жүріп келем, халықтар достығының өшпес нұры жолымды шапқылап,
Жүрегімде өмір қайта туады, туған елге асқақ жыр арнайды.
Жамбыл ЖАБАЕВ
18 қазан күні қазақстандықтар ерекше мереке – Рухани келісім күнін атап өтті. Бұл күн – қоғамдағы бейбітшілік пен бірліктің, өзара түсіністік пен төзімділіктің символы.
Аталған дата 1992 жылы өткен Бүкіләлемдік рухани келісім конгресінің бірінші сессиясында бекітіліп, 18 қазан Рухани келісім күні деп жарияланған болатын. Содан бері бұл мереке қоғамда бейбіт өмір сүру, мәдениеттер мен діндер арасындағы өзара құрмет пен татулықты сақтау қажеттігін еске салып келеді.
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, рухани келісім мен толеранттылыққа жету – мемлекет пен азаматтардың үздіксіз еңбегін талап етеді. Жаһандану, цифрландыру және көші-қон үдерістері күшейген заманда дәстүрлі құндылықтарды сақтау және жаңаша түсіндіру аса маңызды.
Көпұлтты және көпдінді мемлекет ретінде Қазақстан өзіне тән бейбіт қатар өмір сүрудің бірегей үлгісін қалыптастырды. Бұл үлгі мәдени әралуандықты құрметтеу мен ортақ азаматтық бірегейлікке негізделген. Бүгінде елімізде 130-дан астам ұлт өкілі бейбітшілік пен келісімде өмір сүріп, ортақ мақсат – елдің өркендеуіне үлес қосуда.
Қазақстан халқы Ассамблеясы елдегі ұлтаралық татулық пен азаматтық келісімді нығайтуда маңызды рөл атқарып келеді. Сондай-ақ әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің съезі, дәстүрге айналған ауқымды халықаралық алаң ретінде, еліміздің жоғары моральдық беделін айқындайды.
Биыл қабылданған «Астана бейбітшілік декларациясы – 2025» Біріккен Ұлттар Ұйымы алаңында таныстырылатын болады. Бұл – Қазақстанның бейбітшілік миссиясын мойындау мен халықаралық қоғамдастықтың сенімінің айқын көрінісі.
Рухани келісімді нығайту ісінде білім беру жүйесінің орны ерекше. Отбасы, мектеп пен жоғары оқу орындары жас ұрпаққа азаматтық жауапкершілік сезімін, түрлі мәдениеттер мен діндерге құрметпен қарауды, өзара түсіністік пен ынтымақтастыққа ұмтылуды қалыптастырады.
Осы бағытта Қарағанды қаласындағы Қазтұтынуодағы Қарағанды университеті жыл сайын дінаралық сұхбатты дамытуға арналған шаралар өткізіп келеді. Биыл да мереке қарсаңында университет қабырғасында «Дінаралық диалог – қазақстандық қоғамның бірлігі мен тұрақтылығының рухани негізі» тақырыбында дөңгелек үстел ұйымдастырылды.
Шараны «Әлеуметтік-саяси пәндер және Қазақстан халқы Ассамблеясы» кафедрасы ұйымдастырды. Шараға дін өкілдері, мемлекеттік органдар мен ғылыми қауымдастық өкілдері қатысты. Атап айтқанда, Қазақстан халқы Ассамблеясының Этномедиация жөніндегі республикалық кеңесінің төрағасы, Ұлттық құрылтай мүшесі, ШЫҰ халықтық дипломаты, Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ докторанты Шерзод Аббозұлы Пулатов, Ақтас кентіндегі Николь шіркеуінің настоятелі, протоиерей Александр Николаевич Угольков, Қарағанды облыстық «Әнет Баба» мешітінің наиб-имамы Данияр Ерікұлы Кемербаев, тарих ғылымдарының кандидаты, М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінің «Тұлға дамыту және ҚХА» орталығының жетекшісі Гүлнар Әмірбайқызы Жанысбекова, Қарағанды облысының Дін істері басқармасы Реабилитация бөлімінің басшысы Сұлтан Аманболұлы Рымқұлов, тарих ғылымдарының кандидаты, доцент Сансызбай Қарамысұлы Егізбаев, магистрант Аяулым Мыңбаева және студент Томирис Сәлімбаева.
Модераторлар ретінде әлеуметтік мәселелер және жастар саясаты жөніндегі проректор Алмас Сабитұлы Орынбеков пен кафедра меңгерушісі, PhD докторы, доцент Мадина Боранбайқызы Алпысбаева сөз сөйледі.
Талқылау барысында дінаралық келісімді нығайту, рухани қауіпсіздік пен деструктивті ағымдардың алдын алу мәселелері көтерілді. Университеттік ортада өзге халықтардың дәстүрі мен сеніміне құрмет көрсету мәдениеті қалыптасып, диалог мәдениетінің негіздері қаланатыны атап өтілді.
Қатысушылар Ассамблея мен Этномедиация кеңесінің қоғамдағы бейбітшілік пен сенімді нығайтудағы, сондай-ақ діни көшбасшылардың гуманизм мен сенімге негізделген қоғамдық сана қалыптастырудағы маңызын ерекше атап өтті.
Кездесу қорытындысында жастардың дінаралық қатынастар мен рухани қауіпсіздік саласындағы ғылыми-зерттеу және ағартушылық қызметін жандандыруға бағытталған бірқатар шешім қабылданды. Мұндай тәжірибелік алаңдар университеттің оқу бағдарламаларына енгізіліп, студенттердің белсенді азаматтық ұстанымын қалыптастыруға ықпал етпек.
Осындай рухани мазмұндағы шаралар жастарды өзара құрметке, ынтымақ пен бейбітшілікке тәрбиелейді. Рухани келісім күні – әр қазақстандыққа қоғамның тұрақтылығы мен елдің өркендеуі тек сенім, сыйластық және ашық диалог арқылы жүзеге асатынын еске салады.
М.В.КЛИШИНА,
филология ғылымдарының кандидаты, профессор
Д.М.УМБЕТОВ,
магистр, аға оқытушы