Табиғат – аманат: қоқыссыз орман, таза орта

Қарағандыдағы Пришахтинск орман алқабында орманшылар бір жарым жыл ішінде бір КамАЗ толы шыны бөтелке жинаған. 500 гектар аумақты күзететін Қанат пен Раушан Шөменовтер үшін бұл әдеттегі жұмысқа айналып кеткен. Қаланың айналасында орман алқабы көп емес, бірақ табиғат аясында тынығуды қалайтындар жетерлік. Өкінішке қарай, адамдар демалған соң орнын қоқысқа көміп кетеді. Бұл – орманшылардың да, табиғат жанашырларының да жанайқайына айналған мәселе.

Орманға тасталған бөтелкенің салдары ауыр болуы мүмкін. Әйнек күн сәулесін түсіріп, от тұтатып, өрт шығарады. Бір қарапайым бөтелке тұтас орманды жалмап кетуі ғажап емес. Сондықтан орманшылар демалушыларды тәртіпке шақырып, қоқыс тастамаудың маңызын қайта-қайта түсіндіруде.

«Әйнек орманда қалса, күн сәулесінен от тұтанып, өрт шығуы мүмкін. Бір бөтелкенің өзі үлкен апатқа себеп болуы ықтимал. Орманға демалуға келсек, оны да аман алып қалуымыз керек. Табиғатты өз қолымызбен бүлдірмей, келешекке таза күйінде жеткізейік» дейді орманшылар.

Алайда түсіндірме жұмыстарының өзі жеткіліксіз, өйткені заңда қарастырылған айыппұлды салу үшін тәртіп бұзушыны дәл сол сәтте бейнежазбаға түсіру қажет. Орманшылар бейнежетонмен жұмыс істегенімен, 500 гектар аумақты түгел қамту мүмкін емес. Соның салдарынан биыл облыс бойынша бар-жоғы алты адам ғана айыппұл арқалаған. Ал шын мәнінде орманды қоқысқа толтырып жүргендер саны әлдеқайда көп.

Қоқыс мәселесін шешуде шыны қалдықтарының бөлек қиындығы бар. Қазақстанда шыны өңдейтін жалғыз зауыт Қызылордада орналасқан. Ол да тек түссіз және қоңыр түсті бөтелкені қабылдайды. Өңірлерден жиналған әйнекті сол жаққа жеткізу қымбат әрі тиімсіз. «Вторсырьё-Қарағанды» компаниясы бір мәрте қайырымдылық ретінде бөтелкелерді әкетуге келісіпті. Бірақ тасымал үшін үлкен көліктер бірнеше рет қатынауы керек. Жиналған әйнек майдалап, Қызылордаға жөнелтіледі. Тұрғындардан да қабылдауға дайын, бірақ ақысыз ғана. Компания өкілдерінің айтуынша, зауыт дәл қасында болса, әйнектің бағасы да жоғарылап, бұл істің тиімділігі артар еді. Ал қазір тасымалдау шығыны шыны құнының өзін ақтамайды.

Осындай қиындықтарға қарамастан, орманшылар табиғатты қорғаудан бас тартпайды. Олар әр бөтелкені түр-түсіне қарай сұрыптап, қаптарға салып жинайды. Бұл – үлкен еңбекті қажет ететін жұмыс. Бірақ ең бастысы – орманды аман сақтап қалу.

Экологтар мен орманшылар халыққа қарапайым үндеу жасайды: табиғатқа барғанда өзімізді мәдениетті ұстайық. Демалыстан соң қоқысты жинап, өзімізбен бірге алып кету қиын емес. Әйнек пен пластикті кез келген жерге тастамауды үйренейік. Ағаштың бұтағын сындырмай, жануарларға зиян келтірмей, табиғатты аялау – әрқайсымыздың міндетіміз. Баланы да осыған жастайынан баулу керек.

Табиғат – біздің ортақ байлығымыз. Ертеңгі күні дәл сол жерге қайта барған кезде қоқыстан емес, әсем табиғаттан ләззат алу – әрбір азаматтың қолында. Бүгін бір бөтелкеңізді қоқыс жәшігіне салу арқылы ертең тұтас орманды аман сақтап қалуға үлес қосасыз. Тазалық – табиғаттың сәні ғана емес, болашақтың кепілі.

Құралай КӨБЕНОВА,

«QH»